Fenbendazol was oorspronkelijk bedoeld om parasieten te genezen door selectief de synthese van microtubuli te blokkeren door binding aan β-tubuline. Dit stopt de polymerisatie van tubuline-dimeren in cellen van parasieten en veroorzaakt de dood van de parasiet.
Verrassend genoeg blijken fenbendazol en andere benzimidazolen een soortgelijk effect te hebben tegen tumorcellen. Tegenwoordig denkt men dat er 3 belangrijke mechanismen zijn waardoor fenbendazol kanker doodt:
1) Inductie van apoptose. Het anti-tumor effect wordt verondersteld te komen door de interactie van het geneesmiddel met de β-tubuline die leidt tot celcyclusstilstand en cytotoxische werking.
Remming van polymerisatie van tubuline tot microtubuli door benzimidazole carbamaten in zowel helminthen als menselijke tumorcellen is goed gedocumenteerd. (Source1, Source2)
2) Remming van de glucose-opname in kankercellen. Van kwaadaardige cellen is bekend dat zij een enorme glucose-opname hebben. Kankercellen verbruiken glucose normaliter 200 keer sneller dan gewone cellen door aërobe glycolyse (Warburg-effect). Dit is te zien op PET-scans – de metabolisch actieve plaatsen, die meer radioactieve glucose verbruiken, zijn duidelijk te zien en worden over het algemeen geacht kankergezwellen of ontstekingshaarden te zijn.
Fenbendazol beperkt het voeden van kankercellen met suiker door de glucose-opname te beperken, door de hoeveelheid GLUT-transporters (kanalen die glucose uit het bloed naar de kankercellen brengen) en het enzym hexokinase 2 te verminderen. Dit laatste is belangrijk voor het overleven van kankercellen, het helpt de tumoren gedijen door meer suiker te genereren en de melkverzuring in de extracellulaire matrix te versnellen. (Source1, Source2)
3) Reactivering van het p53-gen. Dit werkingsmechanisme is nog vrij controversieel, en er moeten meer studies worden verricht om te bevestigen dat fenben deze actie veroorzaakt. (Source)
Er zijn echter steeds meer studies die bevestigen dat fenbendazol werkelijk de sterkste tumoronderdrukker in ons lichaam – p53 – zou kunnen verhogen. (Source)
Het is bekend dat olifanten 20 kopieën van het p53-gen in hun genoom hebben en mensen slechts 1 kopie. Interessant is dat olifanten daarom minder vaak kanker krijgen dan wij mensen. Ondanks het feit dat deze dieren een enorme lichaamsomvang hebben, een groter aantal cellen en een groter aantal potentiële genetische mutaties.
Bijkomende kenmerken die fenbendazol tot een opmerkelijke antikankerstrategie maken.
Kankercellen ontwikkelen geen resistentie tegen fenbendazol.
Wat interessant is, kankercellen kunnen dit ontwormingsmiddel niet ontwijken en zich aan de aanwezigheid ervan aanpassen. Dit betekent dat het voortdurend kan worden ingenomen en effectief blijft. Helaas kan gevorderde kanker chemo-resistentie ontwikkelen tegen veel medicijnen voor chemotherapie en biologische therapie, waardoor ze op den duur niet meer werken.
Een van de belangrijkste mechanismen van chemo-resistentie in kankercellen is de aanpassing van de uitscheiding van de anti-kankermedicijnen naar buiten via speciale medicijneffluxpompen die P-glycoproteïnen worden genoemd. Fenbendazol is geen doelwit voor p-glycoproteïnen, zodat het niet uit de kankercellen kan worden uitgescheiden zodra het erin terechtkomt.
Daarom ontwikkelen de tumoren geen resistentie tegen fenbendazol. Het blijft effectief en doodt de kankercellen, wat met veel chemotherapiemiddelen niet het geval lijkt te zijn als er eenmaal chemo-resistentie is ontwikkeld. (Source)
Fenbendazol zou tumoren gevoelig kunnen maken voor radiotherapie.
Het hondenwormmiddel zou een belangrijke optie kunnen zijn voor en tijdens bestralingsbehandelingen. Het sensibiliseert de kankercellen voor de behandeling op een vergelijkbare manier als chemotherapiemiddelen uit de taxa groep. (Source)