Fenbendazol, oorspronkelijk ontwikkeld om parasieten te genezen, blokkeert selectief de synthese van microtubuli door zich te binden aan β-tubuline. Deze actie stopt de polymerisatie van tubulinedimeren in parasietcellen, wat leidt tot hun dood. Verrassend genoeg vertoont fenbendazol, samen met andere benzimidazolen, vergelijkbare effecten tegen tumorcellen. Tegenwoordig wordt aangenomen dat fenbendazol kanker doodt via drie belangrijke mechanismen:
1. Apoptose-inductie
Er wordt aangenomen dat het antitumorale effect van fenbendazol ontstaat door de interactie met β-tubuline, wat leidt tot het stilvallen van de celcyclus en cytotoxiciteit. De remming van tubulinepolymerisatie tot microtubuli door benzimidazoolcarbamaten in zowel wormen als menselijke tumorcellen is goed gedocumenteerd. (Bron1, Bron2)
2. Remming van de glucoseopname in kankercellen
Kwaadaardige cellen staan bekend om hun hoge glucoseopname, waarbij ze 200 keer sneller glucose verbruiken dan gewone cellen als gevolg van aërobe glycolyse (Warburg-effect). Dit kan worden waargenomen op PET-scans, waar metabolisch actieve plaatsen, die meer radioactieve glucose gebruiken, doorgaans kankertumoren of ontstekingsplaatsen zijn.
Fenbendazol beperkt de aanmaak van kankercellen door:
– Vermindering opname van glucose.
– Vermindering van het aantal GLUT-transporters (kanalen die glucose vanuit het bloed naar kankercellen transporteren).
– Remming van het enzym hexokinase 2, cruciaal voor de overleving van kankercellen. Dit enzym helpt tumoren te gedijen door meer suiker te genereren en melkzuuracidose in de extracellulaire matrix te versnellen. (Bron1 , Bron2)
3. Reactivering van het p53-gen
Dit mechanisme is nog steeds controversieel en er zijn meer onderzoeken nodig om te bevestigen dat fenbendazol veroorzaakt deze actie. Een toenemend aantal onderzoeken suggereert echter dat fenbendazol de activiteit van p53, de sterkste tumoronderdrukker in ons lichaam, zou kunnen versterken.
Interessant is dat olifanten twintig exemplaren van het p53-gen in hun genoom hebben, terwijl mensen er maar één hebben. Dit zou kunnen verklaren waarom olifanten minder vaak kanker krijgen dan mensen, ondanks dat ze grotere lichamen, meer cellen en een groter potentieel voor genetische mutaties hebben. Er is echter een toenemend aantal onderzoeken die het feit bevestigen dat fenbendazol daadwerkelijk de sterkste tumoronderdrukker in ons lichaam zou kunnen versterken – p53. (Bron1 , Bron2)< /p>
Bijkomende kenmerken die fenbendazol tot een opmerkelijke strategie tegen kanker maken.
Kankercellen ontwikkelen geen resistentie tegen fenbendazol.
Wat interessant is, is dat kankercellen dit ontwormingsmedicijn niet kunnen ontwijken en zich kunnen aanpassen aan de aanwezigheid ervan. Dit betekent dat het constant kan worden ingenomen en effectief blijft. Helaas kan gevorderde kanker chemoresistentie ontwikkelen tegen veel chemotherapie- en biologische therapiemedicijnen, waardoor ze op termijn ineffectief worden.
Een van de belangrijkste mechanismen van chemoresistentie in kankercellen is de aanpassing van het uitscheiden van de anti-remmers. kankermedicijnen naar buiten via speciale medicijneffluxpompen genaamd P-glycoproteïnen. Fenbendazol is geen doelwit voor p-glycoproteïnen, dus het kan niet uit kankercellen worden uitgescheiden zodra het erin terechtkomt.
Daarom ontwikkelen de tumoren geen resistentie tegen fenbendazol. Het zal nog steeds effectief blijven en kankercellen doden, wat bij veel chemotherapiemedicijnen niet het geval lijkt te zijn zodra chemoresistentie is ontwikkeld. (Bron)
Fenbendazol kan tumoren gevoelig maken voor radiotherapie.
De hondenontwormer zou een goede optie kunnen zijn voor en tijdens de bestraling. Het maakt de kankercellen op dezelfde manier gevoelig voor de behandeling als chemotherapiemiddelen uit de taxaangroep. (Bron )
Referenties
Lacey, E. (1974). De benzimidazol-anthelmintica: een recensie
Patel, K., & Bhuyan, R. (2021). Antitumoractiviteit van albendazol tegen de menselijke colorectale kankercellijn
Choi, S.H., Martinez, M.N., & Weatherly, LM (2018). Fenbendazol werkt als een matig destabiliserend middel voor microtubuli en veroorzaakt de dood van kankercellen door het moduleren van meerdere cellulaire trajecten
Johnston, M.D., & Lees, AF (2018). Anthelmintica herbestemmen als kankerbehandeling: perspectieven vanuit de evolutionaire biologie
< p>Morris, G.M., & Keppler, D. (2019). De rol van anthelmintica bij de behandeling van kanker
Mukhopadhyay, T., Sasaki, J., Ramesh, R., & Roth, JA (2018). Antitumoreffecten van fenbendazol: een mogelijke rol bij verstoring van microtubuli
Lacey, E., & Morrell, A. (2013). Benzimidazolen bij kankertherapie: anthelmintica opnieuw inzetten voor de oncologie
Pedersen, P.L. (2013). Hexokinase II: het tweesnijdende zwaard van kanker dat zowel facilitator als poortwachter is van kwaadaardigheid wanneer gebonden aan mitochondriën
